CENTAR ZA EKOLOGIJU I PRIRODNE RESURSE – AKADEMIK SULEJMAN REDŽIĆ
Centar za ekologiju i prirodne resurse – Akademik Sulejman Redžić već petnaest godina čini jednu od organizacionih cjelina Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu. Centar okuplja univerzitetski kadar koji djeluje u oblasti edukacije, razvoja i primjene okolinskih nauka u Bosni i Hercegovini, te u pripremi i promociji strateških dokumenata u zaštiti biodiverziteta i okoliša uopšte.
Idejni cilj Centra je akumuliranje i efikasna primjena znanja i iskustava iz svih ekoloških disiplina. Centar pridaje posebnu važnost implementaciji svih ciljeva Konvencije o biološkoj raznolikosti na području naše zemlje, i to kroz promociju i očuvanje biodiverziteta na nivou vrsta, ekosistema i pejzaža, promociju održive upotrebe ekosistemskih servisa i dobara i očuvanje tradicionalnih znanja o upotrebi biodiverziteta.
Osnivanje Centra se veže za naučna znanja i iskustva najreferentnijih stručnjaka iz oblasti biodiverziteta BiH. U proteklom periodu naučni tim Centra je razvio vlastitu, sada već mnogo puta primijenjenu metodologiju evaluacije prirodnog stanja određenog područja. Metodologija se zasniva na precizno determiniranim indikatorima stanja biodiverziteta, kao što su opšte stanje ekosistema, stepen degradironosti, indeks endemizma, raritetnosti, funkcionalnosti i td.
Prvi rukovodilac i osnivač Centra (CEPRES-a) bio je Akademik prof. dr. Sulejman Redžić. Nakon preranog odlaska i smrti uvaženog profesora Redžića, Centar je nastavio sa radom i svim aktivnostima u onom pravcu kojem je težio i njegov osnivač. Tokom 2013. godine ulogu rukovodioca Centra preuzima prof. dr. Senka Barudanović, redovni profesor Prirodno-matematičkog fakulteta.
Pod rukovodstvom prof. Barudanović, uz podršku članova Centra i zaposlenih na Prirodno-matematičkom fakultetu, pokrenuta je i realizovana inicijativa da se Centar, u čast i sjećanje na prof. Redžića, imenuje po svom osnivaču. U tom smislu, Nastavano-naučno vijeće PMF-a je na svojoj 52. Sjednici, održanoj 15.05.2014. godine, donijelo Odluku o preimenovanju Centra u „Centar za ekologiju i prirodne resurse – Akademik Sulejman Redžić“. Odluka je zasnovana na članu 92. Statuta Univerziteta u Sarajevu, člana 208 Pravila Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu i uz sglasnost porodice.
U okviru Centra se nalaze:
- Laboratorija za palinologiju (opremljena savremenim uređajima za uzorkovanje polena u zraku, mikroskopima, laboratorijskom i informatičkom opremom),
- Laboratorija za sistematiku algi i gljiva (opremljena osnovnom laboratorisjkom opremom za istraživanje sistematike i ekologije algi),
- Praktikum za izvođenje laboratorijskih vježbi na smjeru Ekologija,
- Herbar (uređen po osnovu ekosistemske pripadnosti biljnih vrsta)
- Moderno opremljena učionica (sala).
Od vremena nastanka Centra, stručnim znanjem i zalaganjem uspješno su realizirani brojni projekti, koji su imali za cilj unapređenje zaštite okoliša u Bosni i Hercegovini. Među prvim projektima realizovani su oni sa ciljem valorizacije prirodnih vrijednosti određenih područja, što je predstavljalo stručnu podlogu za proglašenje zaštićenih područja u različitim, Zakonom propisanim kategorijama. Na taj način su područja Bijambara, Skakavac i Bentbaše stavljena pod adekvatan režim zaštite, a područje Igmana i Bjelašnice steklo status područja od posebnog interesa za Federaciju BiH.
Zahvaljujući kontinuiranom radu Centar se može pohvaliti velikim brojem uspješno realiziranih projekata, među kojima su:
| Projekat | Godina |
| Valorizacija prirodnih vrijednosti područja Bentbaša | 1999 |
| Valorizacija prirodnih vrijednosti biološke i ekološke raznolikosti planina Igman i Bjelašnica | 2000 |
| Valorizacija prirodnih vrijednosti područja Skakavac | 2001 |
| Valorizacija prirodnih vrijednosti turističkog i rekreacionog centra Bijambare | 2001 |
| Evaluacija prirodnih resursa okoliša u Brčko Distriktu. | 2001-2002 |
| Integrisano upravljanje slivnim područjem rijeke Save | 2003-2007 |
| Uspostava Emerald mreže u Bosni i Hercegovini | 2004-2006 |
| Protection of Biodiversity of the Sava River Basin Floodplains | 2007-2009 |
| Mobilizacija naučnih znanja o biodiverzitetu Federacije Bosne i Hercegovine u podizanju javne svijesti o okolišu | 2013-2014 |
| Monitoring šumskih fitocenoza na području Spomenika prirode Skakavac i nešumskih fitocenoza Spomenika prirode Vrelo Bosne | 2013-2014 |
| Valorizacija prirodnog prašumskog područja Gornja Trstionica-Bukovica, Općina Kakanj | 2013-2014 |
| Promocija biodiverziteta i ekosistemskih servisa Federacije BiH | 2015 |
| Polenski kalendar Kantona Sarajevo | 2015-2016 |
| Analiza stanja i preispitivanje kategorije zaštićenih područja Kantona Sarajevo (Faza II) | 2016 |
| Promocija specifičnih prirodnih vrijednosti FBiH | 2016 |
| Sezonske i prostorne varijacije polenskih alergena na području Sarajeva | kontinuirano |
U vremenu kada se globalni ekološki problemi naziru u svakom aspektu života i osjete na svakom dijelu planete Zemlje, potreba za očuvanjem okoliša i održivim korištenjem prirodnih resursa je veća nego ikada. U cilju daljeg razvoja, pored humanih kapaciteta neophodno je pratiti globalne trendove i razvoj ekoloških disciplina. Zbog toga je naš cilj kontinuirana diseminacija novih saznanja iz oblasti zaštite okoliša u BiH, ali i zaštita zdravlja građana.
U vezi sa tim, već dugi niz godina na području grada Sarajeva se uspješno vrši monitoring koncentracije polena u zraku. Na ovaj način Centar predstavlja servis građanima Kantona Sarajevo, koji pruža stručne informacije koje su osnovna pretpostavka za prevenciju alergija uzrokovanih povišenim koncentracijama polena u zraku.
Kroz realizaciju različitih projekata, a u svojim stručnim i prostornim kapacitetima Centar nastoji unaprijediti sistem upravljanja okolišem, povezujući naučna znanja i realno stanje okoliša. Vlastitim publikacijama kao i organizacijom javnih prezentacija i radionica, Centar nastoji doprinijeti podizanju javne svijesti u pravcu promocije prirodnih vrijednosti naše zemlje i njihove održive upotrebe.
S druge strane, kroz edukaciju na smjeru Ekologija (I, II i III ciklus nastave) saradnici Centra učestvuju u formiranju nove generacije stručnjaka, koja će biti nosivi faktor u budućem donošenju odluka, kao i u procesima pristupa Evropskoj Uniji. Pored studenata smjera Ekologija, velika pažnja se posvećuje i studentima Nastavničkog i smjera Mikrobiologija. Mnogi među njima se odlučuju da završne diplomske, magistarske i doktorske radove pripreme u kapacitetima Centra.
Centar za ekologiju i prirodne resurse – Akademik Sulejman Redžić posjeduje kapacitete i snagu za dalja istraživanja i proširivanje stručnih znanja iz oblasti okolinskih nauka. Sva do sada stečena znanja i iskustva su na raspolaganju budućim generacijama, spremnim da se personalno i u okviru zajedničkih snaga angažuju na očuvanju i održivoj upotrebi prirode Bosne i Hercegovine.
Pokušaj ostaviti Zemlju u boljem stanju od onoga u kome si je zatekao.
Sidney Sheldon